Sinds donderdag 2 november is er een vaccin beschikbaar tegen baarmoederhalskanker. Het vaccin kan in principe door elke huisarts worden toegediend. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door het
seksueel overdraagbare HPV-virus. Veel vrouwen dragen dit virus bij zich, maar het ontwikkelt zich niet bij iedereen tot kanker. Het vaccin kan in driekwart van de gevallen besmetting voorkomen.

Voor wie?
Meisjes en vrouwen in de leeftijdsgroep van 9 tot 26 jaar kunnen zich preventief tegen baarmoederhalskanker laten vaccineren. Ook jongens van 9 tot 15 jaar behoren tot de doelgroep, omdat een
HPV-infectie seksueel overdraagbaar is.
Het vaccin mag wettelijk gezien alleen bij deze leeftijdsgroepen toegediend worden. Het middel is echter niet zonder meer op afroep beschikbaar. Vaccinatie gebeurt altijd in overleg met de
huisarts.

Hoe?
Voor een effectieve bescherming zijn 3 vaccinaties nodig, binnen een periode van een jaar. Het advies hierbij is na 2 en na 6 maanden de volgende vaccinaties toe te dienen.

Wat zijn de kosten en wie betaalt het?
De kosten zijn ongeveer € 125, – per vaccinatie (in totaal dus zo’n € 375,-) en deze worden niet vergoed door de zorgverzekeraars. Patiënten moeten de kosten van deze vaccinatie
dus zelf betalen. Wel wordt er onderzocht of het vaccin opgenomen kan worden in het Rijksvaccinatieprogramma. Op dit moment is onduidelijk of verzekeraars de vaccinatie in de toekomst gaan
vergoeden.

Kanttekeningen
Het vaccin is natuurlijk een belangrijke stap voorwaarts, maar zijn wel enkele kanttekeningen:
— Het middel biedt geen 100% bescherming tegen baarmoederhalskanker;
— Ook is nog niet bekend hoelang de vaccinatie bescherming biedt;
— Een uitstrijkje laten maken, via de huisarts of het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker, blijft dé methode voor vroegtijdige opsporing.

Ze laten zich vallen op passerende mensen en dieren en bijten zich (pijnloos) vast in de huid. Teken zijn vooral actief van maart tot november. Door het opzuigen van bloed zwelt de teek langzaam
op tot een bruin-zwart bolletje. Na enige dagen laat de teek vanzelf los. Vaak ontstaat op de plaats van de tekenbeet een rood vlekje, zoals bij de meeste insectenbeten. Het vlekje wordt niet groter
dan anderhalve centimeter en verdwijnt binnen twee weken vanzelf.

Adviezen
Sommige teken zijn besmet met bacteriën. Ze kunnen dan ziekten overdragen, zoals de ziekte van Lyme. Als u de teek binnen 24 uur verwijdert, is er weinig kans
dat u wordt besmet. U kunt de kans op tekenbeten verminderen door hoog gras en struiken te vermijden en in de natuur op wandelpaden te blijven. Goed sluitende kleding (met lange mouwen en
broekspijpen) kan enige bescherming geven, maar is op zomerse dagen niet praktisch. Bij kleine kinderen kan een pet bescherming geven tegen teken die op het hoofd vallen. Het is goed om de huid na
verblijf in de natuur aan het einde van de dag zorgvuldig op teken te (laten) controleren.

Hoe verwijdert u een teek?
U kunt het best met een spitse pincet de teek zo dicht mogelijk op uw huid vastpakken, zonder het lijf van de teek samen te knijpen. Verwijder de
teek door met een draaiende beweging aan het pincet te trekken tot de teek loslaat. Als het snuitje van de teek hierbij afbreekt en in de huid achterblijft is dat niet erg. Het resterende stukje
zweert er, net als een splinter, vanzelf weer uit. U mag de teek niet met alcohol, olie, nagellak of andere middelen bewerken of verdoven. Vermoed wordt dat er dan meer kans bestaat op besmetting.
Als het u niet lukt de teek te verwijderen, laat het dan dezelfde dag op de praktijk doen. Ná het verwijderen van de teek kunt u het wondje desinfecteren met alcohol of jodiumtinctuur. Noteer
de datum van de tekenbeet in uw agenda. Medicijnen Na een tekenbeet zijn medicijnen niet nodig. Wanneer contact opnemen? Het is belangrijk dat u contact opneemt als in de weken of maanden na de
tekenbeet:

• een rode vlek op de huid ontstaat die steeds groter wordt (groter dan 5 cm);
• een grieperig gevoel ontstaat met koorts en spierpijn;
• u dubbel gaat zien of een scheef aangezicht krijgt;
• u pijn, krachtverlies of tintelingen in uw ledematen krijgt;
• er gewrichtsklachten ontstaan. U krijgt dan medicijnen (antibiotica) om verdere ontwikkeling van de ziekte van Lyme te voorkomen.

Klik voor meer informatie:
NHG-Patiëntenbrief Tekenbeet
NHG-Patiëntenbrief
Ziekte van Lyme
Stichting SAAG

Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, april 2005

Ook is het verontrustend dat steeds meer kinderen onder de 12 jaar hun eerste glas alcohol drinken.
Uit onderzoek blijkt dat ouders vaak geen idee hebben hoeveel hun kinderen drinken. En dat kan zorgwekkend zijn, want de gezondheidsrisico’s zijn aanzienlijk. Het staat vast dat overmatig
alcoholgebruik schadelijk kan zijn voor de ontwikkeling van de hersenen van jongeren.
Wie op jonge leeftijd overmatig drinkt, loopt in zijn latere leven een verhoogd risico op gezondheidsklachten. Nu is het al zo dat 12,5% van de totale ziektelast bij mannen en 2,3% bij vrouwen is toe
te schrijven aan overmatig alcoholgebruik.

Minister Hoogervorst (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) wil dat de verkoop van bier, wijn en mixdrankjes zoals Breezers aan jongeren onder de 18 jaar in cafés en supermarkten wordt
verboden. De leeftijdsgrens van 18 jaar geldt op dit moment alleen voor sterke drank. Bij overtredingen moeten niet alleen verkopers maar ook de jongeren zelf worden beboet, volgens de minister.

Voor meer informatie over alcohol: www.alcoholinfo.nl
Voor jongeren is er de website www.dekaterkomtlater.nl

Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, januari 2006

Er komt een onafhankelijk keurmerk voor zelftests. Dat zijn testen waarmee iemand zich zonder tussenkomst van een arts kan (laten) onderzoeken. Ze worden steeds populairder. Steeds vaker zijn ze
verkrijgbaar bij de drogist en apotheker of via internet. De zwangerschapstest voor vrouwen en bloedsuikertesten voor mensen met diabetes mellitus (suikerziekte) zijn bekend. In sneltreinvaart komen
er andere bij, zoals voor het meten van het cholesterol, eiwit in urine, alcohol, hepatitis C, HIV, Chlamydia, darmkanker en prostaatkanker. Veel van deze zelftests zijn niet voorzien van goede
voorlichting, de uitslag is niet eenduidig en vaak is onduidelijk wat de uitslag betekent.
Een onafhankelijk keurmerk moet de consument garanderen dat de betreffende test een betrouwbaar resultaat geeft, aldus de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde
(NVKC).

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap / NVKC, oktober 2006]

Daardoor vergeten we bijna dat ze vroeger veel leed veroorzaakten. Die tijd is gelukkig voorbij, maar nog steeds is het belangrijk dat bijna alle kinderen worden gevaccineerd. In Nederland is dat het
geval bij meer dan 95% van de kinderen. Een hoog percentage is belangrijk om de infectieziekten buiten de deur te houden. Als er namelijk veel ongevaccineerde kinderen en volwassenen zijn, kunnen
ronddwalende ziektekiemen vatbare mensen besmetten. Maar als meer dan 90% van de kinderen en volwassenen is ingeënt wordt de mogelijke verspreiding door die overige 10% geneutraliseerd door de
90% eromheen. Dat effect heet groepsimmuniteit.
Ziekten kunnen dan ook weer opduiken via mensen die terugkomen van reizen naar landen waar deze ziekten nog volop heersen. Alleen als een infectieziekte wereldwijd is uitgeroeid, vervalt de noodzaak
van vaccinatie. Dat is het geval met pokken. Die ziekte heeft eeuwenlang grote epidemieën veroorzaakt waarbij miljoenen mensen zijn overleden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft in 1980
de wereld pokkenvrij verklaard. Sindsdien wordt tegen deze ziekte niet meer ingeënt. Datzelfde hoopt de WHO in 2010 te bereiken met polio.

Epidemieën
Wat kan gebeuren als vaccinatie achterwege blijft, valt op te maken uit een ervaring in Zweden. Daar stopte in 1979 de vaccinatie tegen kinkhoest. Dat ging
drie jaar goed, maar daarna steeg het aantal kinkhoestgevallen explosief. In 1983 en 1985 braken zelfs epidemieën uit. Het aantal kinkhoestgevallen bij kinderen onder de 6 jaar nam toe van 700
gevallen per 100.000 kinderen in 1981 tot 3.200 gevallen per 100.000 kinderen in 1985. In Nederland kwam in 1999/2000 een mazelenepidemie voor. Van de mensen die besmet raakten, had 94% zich niet
tegen deze ziekte laten vaccineren. De epidemie kostte aan drie kinderen het leven.

Antistoffen en afweercellen
Vaccineren helpt het immuunsysteem van een kind. Het zorgt ervoor dat het lichaam op gecontroleerde wijze antistoffen en afweercellen aanmaakt
tegen de ziekmakers. Het lichaam doet dat ook als een kind de echte ziekte krijgt, maar de risico´s zijn dan veel groter. Bij zo’n natuurlijk opgelopen besmetting is het afwachten hoe
ernstig de infectie is en welke gevolgen die zal hebben. Kinkhoest bijvoorbeeld, is voor kinderen een uitputtingsslag en sommige kinderen overleven de ziekte niet.

Meer informatie kunt u vinden op de website van het Rijksvaccinatieprogramma, www.rvp.nl. U vindt hier ook informatie in zestien verschillende talen!

Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, maart 2005

Voordat iemand rechtstreeks naar een fysiotherapeut stapt, is het wel zinvol om de polis van de verzekeraar goed te lezen. Zorgverzekeraars kunnen namelijk aanvullende eisen stellen aan deze
directe vorm van toegang. Bijvoorbeeld door behandelingen alleen te vergoeden als de fysiotherapeut een contract met de verzekeraar heeft afgesloten.
Efficiënter
De rechtstreekse toegang tot fysiotherapie is in de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) geregeld, met als doel de zorg efficiënter te organiseren en de huisarts te ontlasten.
Jaarlijks gaan 2,5 miljoen mensen naar de fysiotherapeut, het merendeel na doorverwijzing van de huisarts.
Om de kwaliteit van fysiotherapie te waarborgen en te verhogen, dienen fysiotherapeuten zich bij te scholen. Een fysiotherapeut die straks direct een patiënt ontvangt, voert eerst een screening
uit om vast te stellen of de patiënt inderdaad fysiotherapie nodig heeft of dat hij moet worden doorgestuurd naar een (huis)arts.

Beperkt gedekt
Fysiotherapie wordt beperkt gedekt door de basisverzekering. Mensen met een aanvullende verzekering kunnen in hun polis nakijken hoe fysiotherapie vergoed
wordt. Wie veel fysiotherapie nodig heeft of denkt te hebben zou dit mee kunnen nemen in zijn afweging om wel of niet in te stemmen met de polis die zijn verzekeraar hem heeft aangeboden.
Het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) heeft op de website Fysiotherapie.nl een tabel
geplaatst waarin te zien is op welke wijze de zorgverzekeraars de rechtstreekse toegang (zonder verwijsbriefje) ondersteunen.

Bron: www.kiesBeter.nl, januari 2006

Het ministerie van VWS heeft besloten de tijdelijke stopzetting van de griepcampagne op te heffen. Deskundigen concluderen dat het vaccin veilig is. Sinds maandag 30 oktober verloopt de campagne
weer als gepland.
Eerder besloot het ministerie van Volksgezondheid de campagne een week uit te stellen door onduidelijkheden rond het overlijden van vier Israëliërs, enkele dagen na een griepvaccinatie. Uit
informatie van de fabrikant is gebleken dat het ging om personen met hart- en vaataandoeningen, wat het overlijden verklaart.
Ook bij 20 miljoen eerdere vaccinaties met dit vaccin zijn geen ernstige bijwerkingen gemeld. De analyse van de huidige gegevens laat zien dat overlijden van de Israëliërs op toeval is
gebaseerd. In andere landen is de vaccinatie ook weer gestart.

Kijk voor informatie op www.tijdvoordegriepprik.nl.

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap / www.kiesBeter.nl, 26 oktober 2006]

Als u een ingreep of behandeling moet ondergaan kunt u zelf bepalen naar welk ziekenhuis u gaat. Vanaf vandaag kan iedereen ziekenhuizen vergelijken op de website KiesBeter.nl.

Etalagegegevens
De website biedt etalage-informatie van elke afzonderlijke ziekenhuislocatie in Nederland. Dat wil zeggen: gegevens over de specialismen en voorzieningen die
terplekke worden aangeboden. Als u bijvoorbeeld een heupoperatie moet ondergaan kunt u aangeven binnen welke afstand u een ziekenhuislocatie zoekt met dit specialisme. Vervolgens kunt u de selectie
verfijnen door extra criteria op te geven. Als u suikerpatiënt bent kunt u de selectie verder inperken tot ziekenhuislocaties met speciale diabeteszorg. Of u kiest een ziekenhuis waar uw
partner, als hij/zij ’s avonds na een drukke werkdag bij u op bezoek komt, met u mee kan eten.

Uitbreiding
De etalagegegevens zijn verzameld door de Consumentenbond, maar de ziekenhuizen onderhouden ze verder zelf. De actualiteit is daardoor optimaal gewaarborgd. De
etalage-informatie vormt de eerste stap op weg naar een complete keuzesite voor ziekenhuizen. De website wordt de komende tijd uitgebreid met wachttijden, tarieven, prestatiegegevens en
patiëntentevredenheid. Kijk dus eens rond op KiesBeter.nl, ook voor informatie over medicijnkosten en verzekeringen.

Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, maart 2005

Vooral kippen en kalkoenen kunnen van het vogelgriepvirus snel ernstig ziek worden. Andere vogels die met het virus besmet zijn kunnen de ziekte overdragen zonder zelf ziek te worden. De ziekte
verspreidt zich via vogelmest en via (kleine deeltjes ontlasting in) de lucht. Via voedsel kan het virus in principe niet worden overgedragen.
In een aantal werelddelen, waaronder Europa, waart momenteel het zogenaamde H5N1-vogelgriepvirus onder pluimvee rond. In Vietnam, Cambodja, Thailand, Turkije en Irak zijn mensen ernstig ziek geworden
van het virus en een aantal is als gevolg daarvan overleden. Zij zijn waarschijnlijk besmet geraakt na intensief contact met zieke of dode vogels. Voor zover bekend kan dit virus alleen van vogel op
mens worden overgedragen, niet van mens op mens. Voor de meest recente informatie over besmettingen kunt u terecht op de site van de WHO.
Gevreesd wordt dat het virus op een gegeven moment verandert, zodat het overgedragen kan worden van mens op mens. Dan ontstaat er een nieuw griepvirus waar nog niemand weerstand tegen heeft en kan er
een wereldwijde epidemie uitbreken.
Dat zou gevolgen kunnen hebben voor de volksgezondheid in verschillende landen. Daarom is het ministerie van VWS voorbereidingen aan het treffen. Zo ligt er een draaiboek klaar en zijn virusremmende
medicijnen ingeslagen, waarmee de ziekteduur kan worden bekort en complicaties kunnen worden voorkomen.
De Europese Commissie heeft maatregelen getroffen om de kans op versleping van het virus naar en binnen Europa zo klein mogelijk te maken. Deze maatregelen betreffen een Europees importverbod van
levend pluimvee, pluimveevlees, -producten, broedeieren, consumptie-eieren en siervogels uit de betrokken landen.

Lees voor meer informatie het dossier Vogelgriep van het Ministerie van VWS, of bekijk het dossier Vogelgriep van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

Bron: Ministerie van VWS / Nederlands Huisartsen Genootschap, maart 2006

Heeft u vooral in mei en juni last, dan bent u waarschijnlijk allergisch voor grasstuifmeel. Mensen met een allergie voor boomstuifmeel hebben vroeg in het jaar klachten (februari, maart) en soms
in het najaar. De klachten zijn afhankelijk van het weer: vooral op zonnige en winderige dagen kan de hooikoorts erger worden.

Hooikoorts kan veel klachten geven: jeuk in de neus en niezen, een verstopte neus of juist een ‘loopneus’, ogen die jeuken, tranen of branderig aanvoelen, een droge keel, hoesten, een
vol gevoel in het hoofd of een moe en koortsig gevoel.
Al deze klachten zijn niet altijd het gevolg van hooikoorts. U kunt ook allergisch zijn voor andere dingen, zoals katten of huisstofmijt.

Elk mens vormt antistoffen tegen stuifmeel in zijn lichaam. Bij iemand met hooikoorts reageert het lichaam erg heftig zodra de slijmvliezen met het stuifmeel in aanraking komen. Er ontstaat een
‘overdreven’ afweerreactie, waardoor de slijmvliezen zwellen en meer slijm gaan produceren.
Hooikoorts is hinderlijk, maar kan geen kwaad.

U kunt proberen de klachten te verminderen, door het contact met stuifmeel zo veel mogelijk te beperken:
— Houd het speciale ‘hooikoortsweerbericht’ in de gaten (radio, teletekst).
— Houd de ramen gesloten; vooral op dagen die zonnig en winderig zijn, en ook ‘s nachts.
— Draag buiten een zonnebril.
— Aan zee en hoog in de bergen zit minder stuifmeel in de lucht dan in het binnenland. U kunt proberen hiermee rekening te houden bij de keuze van uw vakantiebestemming.

Lees voor meer informatie over hooikoorts en andere allergische neusklachten de NHG-Patiëntenbrief Chronische neusklachten en allergie. Over medicijnen bij hooikoorts vindt u informatie op www.apotheek.nl.

Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, april 2006